“Truyền thuyết Kim Ngưu” – Bản giao hưởng hoạt hình của văn hóa Việt

Thứ ba - 22/07/2025 06:39

Trong bối cảnh hoạt hình Việt Nam đang khát những dấu ấn đậm bản sắc dân tộc, Trạng Quỳnh nhí: Truyền thuyết Kim Ngưu xuất hiện như một điểm sáng hiếm hoi – vừa gợi nhớ ký ức làng quê, vừa dám làm mới huyền thoại dân gian bằng chất liệu điện ảnh hiện đại. Tác phẩm không chỉ là cú hích thị trường, mà còn là lời khẳng định mạnh mẽ: văn hóa Việt chính là “mỏ vàng” để hoạt hình bứt phá.

“Truyền thuyết Kim Ngưu” – Bản giao hưởng hoạt hình của văn hóa Việt

Hồn quê trong từng khuôn hình
Không cần kỹ xảo rầm rộ hay cốt truyện “bom tấn”, Truyền thuyết Kim Ngưu lặng lẽ chinh phục người xem bằng chính hơi thở của làng quê Bắc Bộ truyền thống. Từ gốc đa đầu làng, mái đình cong vút, đến bến nước, sân gạch, ao sen – tất cả hiện lên sinh động như bức tranh của một miền ký ức tập thể. Những đứa trẻ chơi ô ăn quan, bà cụ ngồi têm trầu, tiếng chày giã gạo vang bên mái rạ – không chỉ là chi tiết phụ họa, mà là chất liệu sống, là “linh hồn” tạo nên một không gian văn hóa thuần Việt trọn vẹn.
Chưa dừng ở bối cảnh, phim còn tinh tế đưa âm nhạc dân gian vào từng phân đoạn. Những giai điệu quan họ, chèo, ca trù hòa quyện vào nhịp phim mượt mà, vừa tạo chiều sâu cảm xúc, vừa nâng tầm thẩm mỹ nghệ thuật.

anh man hinh 2025 06 13 luc 083126 1749778342599420321466

Truyền thuyết dân gian – nền móng sáng tạo đậm chất Việt
Trung tâm câu chuyện là huyền tích Kim Ngưu – gắn liền với sự tích Hồ Tây và đền Kim Ngưu tại Hà Nội. Thay vì “làm lại” câu chuyện cũ, ê-kíp đạo diễn Trịnh Lâm Tùng đã chọn cách mở rộng, phát triển truyền thuyết thành một thế giới giả tưởng đầy màu sắc, nơi các nhân vật như Cửu Vĩ Hồ, Tam Tinh, Trâu Thần… bước ra từ cổ tích, nhưng mang tâm lý và số phận sống động.
Điều đáng ghi nhận là kịch bản không sa đà vào yếu tố kỳ ảo rập khuôn phương Tây, mà vẫn giữ trọn nhịp kể dân gian, ngôn ngữ đối thoại và nhân vật đặc sệt Việt Nam. Sự xuất hiện của Trạng Quỳnh nhí – nhân vật biểu tượng của trí tuệ và sự hóm hỉnh dân gian – như nhấn mạnh thêm một lần nữa định hướng “thuần Việt” của bộ phim.

Giải thưởng và tiếng vang tích cực từ khán giả
Tại Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng (DANAFF III), Truyền thuyết Kim Ngưu vinh dự nhận giải Đặc biệt của Ban giám khảo, một minh chứng rõ ràng cho chất lượng nghệ thuật lẫn nỗ lực đổi mới của đội ngũ làm phim.
Đặc biệt, phim cũng trở thành tác phẩm hoạt hình Việt Nam đầu tiên có 2 bản lồng tiếng Bắc – Nam, một lựa chọn thể hiện tinh thần “đa vùng miền” rất gần gũi, dễ tiếp cận với mọi đối tượng khán giả.
Phản hồi từ công chúng cũng cho thấy hiệu ứng tích cực rõ rệt. Tại các buổi công chiếu, khán giả từ trẻ nhỏ đến người lớn đều xúc động, hào hứng với câu chuyện vừa dí dỏm, vừa truyền cảm hứng. Nhiều phụ huynh chia sẻ rằng phim giúp con trẻ hiểu và yêu hơn văn hóa Việt, trong khi người lớn lại như được trở về tuổi thơ qua từng khung hình làng quê xưa.

Hy vọng cho hoạt hình Việt
Tuy vẫn còn một vài điểm cần cải thiện – như tiết chế yếu tố gây cười để giữ mạch cảm xúc hoặc làm sâu hơn tâm lý nhân vật – nhưng Truyền thuyết Kim Ngưu rõ ràng đã mở ra một chương mới cho hoạt hình Việt. Đây không đơn thuần là một bộ phim giải trí, mà là tuyên ngôn nghệ thuật mang đậm tính văn hóa, dân tộc.
Việc phim được gửi tham dự Liên hoan phim hoạt hình quốc tế Annecy 2025 chính là minh chứng rõ ràng cho tầm nhìn quốc tế mà vẫn giữ gốc rễ dân tộc – điều mà mọi nền điện ảnh lâu đời đều hướng đến.

Thay lời kết
“Truyền thuyết Kim Ngưu” không chỉ là thành công riêng của một ê-kíp làm phim, mà còn là minh chứng cho khát vọng khẳng định bản sắc Việt trên bản đồ hoạt hình châu Á và thế giới. Trong một thế giới toàn cầu hóa, nơi văn hóa bản địa dễ bị hòa tan, bộ phim giống như lời mời gọi: “Hãy tin vào câu chuyện của chính mình, bởi đó chính là điều khiến ta khác biệt – và đáng nhớ.”

Tác giả bài viết: Ý Loan